Reiki nie jest systemem wierzeń, nie jest również sektą w sensie religijnym. Czym więc jest? Najprościej rzecz ujmując to metoda uzdrawiania duchowego za pomocą energii. Inaczej mówiąc, poprawia się kondycję organizmów żywych przy pomocy odpowiednio ukierunkowanej energii. Określenie “organizmy żywe” pojawiło się tu wcale nieprzypadkowo, gdyż reiki może być stosowane w odniesieniu do ludzi, zwierząt i roślin.
Twórcą (zdaniem niektórych – powtórnym odkrywcą) i propagatorem reiki był Mikao Usui, świecki mnich ze szkoły buddyjskiej Tendai. Od momentu, gdy założył w 1911 roku stowarzyszenie zajmujące się nauczaniem tej metody, do swojej śmierci w 1926 roku podstawy swojego systemu przekazał podobno około dwu tysiącom adeptów.
Sama nazwa reiki składa się z dwu elementów: “rei”, oznaczającego między innymi ducha, umysł czy ocean oraz “ki”, które odnosi się do ogarniającej wszystkich i wszystko energii życiowej. W innych systemach religijno-filozoficznych jest ona nazywana chi, praną czy maną, zaś chrześcijanie mówią o ożywiającym wszystko tchnieniu życia, darowanym przez Boga. Reiki zakłada, że pełne zdrowie zależne jest od zrównoważenia energii ciała, ducha i umysłu człowieka oraz jego otoczenia. Choroba ma być wynikiem zachwiania harmonii pomiędzy wymienionymi sferami.
Standardowo, zabieg reiki opiera się na przepływie energii życia od mistrza reiki do osoby poddającej się zabiegowi reiki. Energia ta ma przepłynąć od czakry korony, przez którą jest pobierana, przez czakry na dłoniach mistrza reiki (i dalej przez dotyk) do danej osoby. Bywa, że stosuje się przesłanie energii życiowej w formie oddechu. Możliwe, że i przekazujący energię, i “biorca” będą ją odczuwać jako uczucie mrowienia, drętwienia czy zimna. Zabieg reiki ma na celu pobudzić naturalne predyspozycje organizmu do zdrowienia oraz usunąć ewentualne blokady energetyczne (które, burząc równowagę energetyczną, mają przyczyniać się do stanu chorobowego).Inicjacja w systemie reiki przebiega trzystopniowo. Pierwszy stopień ma charakter podstawowy, wprowadzający w sztukę i ukazujący metody przekazywania energii. Drugi stopień musi mieć miejsce po kilku miesiącach, nie wcześniej. W ramach tej inicjacji uczeń poznaje symbole ukierunkowujące energię oraz nabywa umiejętność oddziaływania energią także na stan mentalny osoby poddawanej zabiegowi. Uczeń pogłębia swoje umiejętności przekazywania energii życia ciału osoby poddawanej zabiegowi.
Za ciekawostkę można uznać informację, że po drugim stopniu wtajemniczenia osoba będąca mistrzem reiki może przekazywać skoncentrowaną energię do zainteresowanego będąc fizycznie bardzo oddalona. Oznacza to, że na tym stopniu wtajemniczenia konsultacje mogą odbywać się w formie zdalnej, a koniecznymi elementami są wcześniejsza rozmowa oraz przesłanie aktualnego zdjęcia. Po przejściu trzeciej, mistrzowskiej inicjacji reiki dana osoba może sama przekazywać wiedzę i umiejętności kolejnym adeptom tej sztuki.
Trzeba zaznaczyć jeszcze jeden fakt, adept (lub mistrz) reiki w trakcie zabiegów nie “oddaje” własnej energii życiowej, lecz pobiera ją poprzez konkretną czakrę bezpośrednio ze świata, a raczej wszechświata. Z założenia reiki ma być dziedziną pozytywną, nastawioną na propagowanie uczuć szacunku i miłości względem wszystkich istot żywych. Potwierdzają to założenia reiki, przypisywane Mikao Usui, zacytowane poniżej:
“Tajemnicza sztuka przynosząca dobre szczęście,
Cudowne lekarstwo na wszystkie dolegliwości.
Chociaż dzisiaj:
Nie złość się,
Nie martw się,
Bądź wdzięczny,
Pracuj wytrwale,
Bądź miły dla innych.
Od rana do wieczora, miej złączone ręce i módl się cicho w myśli,
Jak i słowem.
Dla doskonalenia ducha i ciała.
Usui Reiki Ryoho.”
Założyciel, Usui Mikao