Reinkarnacja to pogląd, zgodnie z którym duch czy też świadomość człowieka po śmierci jednej osoby powraca na ziemię, by wcielić się w inną osobę – to rozumienie najczęściej spotykane, ale możliwe jest także odrodzenie się w nowym wcieleniu w postaci zwierzęcia, jakiejś rośliny czy wreszcie – minerału.
Sama nazwa pochodzi z języka łacińskiego od słów re, in, caro, oznaczających ponowne wcielenie. Inne spotykane określenia reinkarnacji to metempsychoza lub transmigracja.
Największą wagę do reinkarnacji przykłada się w hinduizmie. W tym systemie religijnym przyjmuje się, że cykl śmierci i ponownego przyjścia duszy powtarza się stale, do momentu pełnego oświecenia. Człowiek sam z siebie bezpośrednio nie ma wpływu na to, w jakiej formie przyjdzie mu się odrodzić, w pewnym stopniu wpływać na to mogą jednak pragnienia duszy i jej los, tzw. karma. Karma jest czymś w rodzaju sumy uczynków z poprzednich wcieleń. Te uczynki mogą być dobre lub złe, w zależności od postępowania człowieka w poprzednich żywotach. Podobnie karma – może być dobra lub zła. Im więcej dobrych uczynków, im większy pozytywny bilans na koniec życia, tym większa szansa na wcielenie się w bardziej zaawansowany byt. I odwrotnie: im więcej złych czynów, a mniej dobra poczynionego w życiu, tym gorszy byt, w którym w następnym życiu zamieszka dana dusza.
Krąg reinkarnacji może być przerwany dopiero po osiągnięciu pełnego oświecenia, zwanego też nirwaną. Nirwana potocznie rozumiana jest również jako brak jakiegokolwiek cierpienia. Osiągnąwszy stan nirwany, pozbywamy się także jakichkolwiek pragnień.
Jak podają źródła zainteresowane tematem: “Osiągniecie tego stanu jest tożsame z przerwaniem ciągłego cyklu narodzin i śmierci, czyli po prostu cyklu związanego z odradzaniem się duszy w różnych postaciach. Osoba, której dzięki uważnej praktyce buddyjskiej udało się osiągnąć stan nirwany odchodzi na zawsze ze świata nam znanego(…)”
Przytoczony cytat ukazuje punkt widzenia osób zbliżonych do buddyzmu, zainteresowanych nim, lub też go praktykujących. A jak zapatrują się na kwestię reinkarnacji inne religie?
Wiara w reinkarnację była popularnym poglądem wśród pierwszych wyznawców chrześcijaństwa. Jednak doktryna ta została usunięta z tej religii w późniejszych wiekach przez władze kościelne, gdyż była niewygodna wobec ówczesnej polityki kościoła. Jednak Nowy i Stary Testament zawierają wiele cytatów nawiązujących do reinkarnacji. Często stosowanym przykładem jest stwierdzenie Jezusa, że Jan Chrzciciel “jest Eliaszem, który miał przyjść” (Mt 11,14).
Pewne zainteresowanie wędrówką dusz w kolejnych wcieleniach można znaleźć również w kabalistyce ( w judaizmie) i u wyznawców odłamów sufickich islamu.
Interesujące z punktu widzenia zainteresowanych reinkarnacją są opowieści małych dzieci, dotyczące szczegółów ich poprzednich wcieleń. Co ciekawe, zazwyczaj są to dzieci na tyle małe, że trudno byłby posądzić je o uczenie się na pamięć informacji (lub całego “poprzedniego życia”). Tym niemniej jest to kwestia otwarta, nie zweryfikowana naukowo, podobnie jak sama reinkarnacja.
