Doświadczenia poza ciałem (OOBE) są przedmiotem zainteresowania ludzi od wieków. OOBE charakteryzują się poczuciem opuszczenia ciała i doświadczania świata z oderwanej perspektywy, tak jakby świadomość została oddzielona od ciała fizycznego. Często opisywane są jako żywe i intensywne doświadczenia, które mogą mieć głęboki wpływ na życie danej osoby.
Koncepcja OOBE sięga czasów starożytnych, a doniesienia o podobnych doświadczeniach odnotowano w wielu różnych kulturach i cywilizacjach. Na przykład w pismach hinduskich opisana jest koncepcja „podróży astralnej”, w której uważa się, że dusza oddziela się od ciała i podróżuje do innych wymiarów. W kulturze zachodniej OOBE zostało udokumentowane przez różnych pisarzy, takich jak Platon i Kartezjusz, a ostatnio przez współczesnych spirytystów, wróżbitów i badaczy zjawisk paranormalnych.
Naukowe badanie OOBE jest jednak stosunkowo nowym zjawiskiem i było przedmiotem wielu dyskusji i kontrowersji. Niektórzy naukowcy postrzegają OOBE jako czysto subiektywne doświadczenie, podczas gdy inni uważają, że są one wynikiem procesów neurologicznych i psychologicznych, które można obiektywnie zbadać.
Jedną z głównych teorii wysuniętych w celu wyjaśnienia OOBE jest hipoteza kory mózgowej, która sugeruje, że dozna
nie jest wynikiem nieprawidłowego działania kory mózgowej, która powoduje odmienny stan świadomości. Niektórzy badacze sugerowali, że OOBE są spowodowane zmniejszeniem aktywności układu aktywującego siatkówkę w mózgu, który kontroluje nasz poziom świadomości i uwagi. Inni sugerowali, że OOBE są wynikiem usterki w systemie przetwarzania percepcyjnego mózgu, która powoduje, że inaczej postrzegamy rzeczywistość.
Inna teoria głosi, że OOBE są wynikiem zjawiska duchowego lub paranormalnego, takiego jak projekcja astralna lub reinkarnacja. Zwolennicy tej teorii uważają, że OOBE dostarczają dowodów na istnienie sfery duchowej poza światem fizycznym, a same doświadczenia są dowodem na istnienie duszy.
Pomimo różnorodności teorii na temat przyczyn OOBE, wciąż jest wiele niewiadomych na temat tego zjawiska. Chociaż w historii było wiele doniesień o OOBE, istnieje niewiele dowodów naukowych na poparcie którejkolwiek z teorii, a wiele pytań dotyczących natury i przyczyn tych doświadczeń pozostaje bez odpowiedzi.
W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań nad psychologicznymi i fizjologicznymi aspektami OOBE, ale dostarczyły one jedynie ograniczonego wglądu w to zjawisko. Niektórzy naukowcy próbowali wywołać OOBE w warunkach laboratoryjnych, stosując techniki takie jak deprywacja sensoryczna, stymulacja mózgu i medytacja, ale wyniki były niejednoznaczne i niespójne.
Pomimo braku solidnych dowodów, zainteresowanie OOBE wciąż rośnie, a wiele osób nadal zgłasza takie doświadczenia. Niezależnie od tego, czy są one wynikiem procesu neurologicznego lub psychologicznego, czy też są zjawiskiem duchowym lub paranormalnym, tajemnica OOBE nadal fascynuje ludzi i inspiruje do dalszych badań.